نابغه اجتهاد و نوآوری

شهید آیت الله محمد باقر صدر (ره) را باید جزو نوابغ عرصه اجتهاد و نوآوری در حوزه های علمیه دانست. آثار ایشان چه در زمینه فقه و اصول، چه در زمینه کلام و چه در زمینه مباحث اجتماعیِ اسلامی، علاوه بر عینیت بخشی به سیستم فکری اسلام، و همچنین ارائه یک ادبیات به روز از تعالیم اسلامی، از نوآوری های قابل توجهی برخوردار است. شهید صدر نشان داد که تفکر اسلامی قادر است ضمن مواجهه فعال و منتقدانه با حیات انسانِ متجدد، به سمت ساخت جامعه اسلامی مطلوب و رقابت با تمدن جدید غرب بپردازد. شاید بتوان گفت که شهید صدر نخستین متفکر شیعی است که به صورت آگاهانه و روشمند باب شکل گیری علوم انسانی و اجتماعیِ اسلامی را باز کرده است. کتاب مهم “اقتصادنا”ی ایشان که همچنان محل مراجعه و بحث محققان اقتصاد اسلامی است، یکی از نمونه های بارز تلاش شهید صدر برای تاسیس علوم انسانیِ اسلامی است. همچنین جدای از بحث منطقه الفراغ و اثر آن در مواجهه تمدنی، مباحث نوآورانه او در اصول فقه و دقایقی که شهید صدر در بحث اصول عملیه مطرح نمود، میدان تازه ای را برای بسط عقلانیت اسلامی و به تبع آن، تحولات جدی در فقه به ویژه فقه مدنی ایجاد کرد. واقعیت این است که با وجود گذشت چهار دهه از شهادت مظلومانه آیت الله محمد باقر صدر، هنوز آثار ایشان عمیق، پیشرو و جذب کننده است و حتی باید تاکید کرد که برخی از لایه های اندیشه های شهید صدر آنطور که سزاوار است مورد تحقیق و ژرف نگری قرار نگرفته است.
یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.

رضا غلامی- نوزدهم فروردین ۹۹

پیام‌ حجت الاسلام‌ دکتر رضا غلامی در اینستاگرام‌ به‌ مناسبت چهلمین سالگرد شهادت آیت الله محمد باقر صدر