صداوسیما باید سبک زندگی اسلامی را در رگ های خود جاری کند

گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین رضا غلامی

رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا

اگر بخواهید فهرستی از نقاط قوت اقای مهندس ضرغامی در اداره 10 ساله صداوسیما ارائه کنید، به چه مواردی اشاره خواهید کرد؟

به لطف الهی، جناب آقای مهندس ضرغامی در دوره 10 ساله مدیریتشان توفیقات بزرگی داشتند که بیان همه آنها در این فرصت ممکن نیست. صرف نظر از تحوّلات بزرگ فناوری در رسانه ملّی به ویژه تبدیل فناوری آنالوگ به دیجیتال، یا تنوع بخشی و گسترش برنامه ها، صداوسیما طی 10 سال گذشته، نقش منحصربفردی در حماسه آفرینی های ملت ایران داشته است. این حماسه آفرینی ها، هم شامل چندین انتخابات مهم و سرنوشت ساز، و هم شامل راهپیمائی های عظیم و ملّی می شود. علاوه بر این، در این دوره مدیریتی، با قضیه فتنه 88 نیز روبرو بودیم که به یاری خدا رسانه ملّی در روشنگری ملّی و افشاسازی توطئه های دشمنان، خوب و هوشمندانه عمل کرد. در فتنه 88، دستگاه رسانه ای جریان معارض انقلاب اسلامی با تمام توان به میدان آمده بود لکن صداوسیما موفق شد با تدبیر و شجاعت، اقدامات پلید آنها را خنثی کند و زمینه ساز خیزش 9 دی شود.

صداوسیما چگونه می تواند از ظرفیت نیروهای جوان، انقلابی و متخصص در سمت های مدیریتی، تولید و اجرای برنامه های متناسب با آرمان های نظام اسلامی بهره گیری و استفاده کند؟

امروز بحمدالله اکثر نیروهای سازمان صداوسیما متدیّن و انقلابی هستند. در عین حال، طبیعی است رسانه ملّی دائماً نیازمند جذب و بکارگیری نیروهای حزب اللهی و توانا در بخش های گوناگون سازمان است. علی القاعده، دانشگاه صداوسیما مهم ترین مسیر برای جذب هدفمند چنین نیروهایی محسوب می شود اما یکی دیگر از راه های مؤثر برای جذب، میدان های تولید در داخل و خارج صداوسیماست. به نظر می رسد در جریان تولید، امکان شناخت و حتی پرورش استعدادها فراهم تر می باشد. امروز با تحولاتی که در عرصه فناوری بوجود آمده، کانون های تولیدی خصوصاً در بخش های مردمی متکثر شده و وجود این کانون ها از جهات گوناگون من جمله موضوع کادریابی و کادرسازی فرصت های مهمی را برای رسانه ملی مهیا کرده است.

صداوسیما در زمینه الگوی زندگی اسلامی- ایرانی چه کارهایی باید انجام دهد؟

تحول در سبک زندگی مردم به معنی مقابله با سبک زندگی منحط غربی و ترویج سبک زندگی اسلامی، مهم ترین رسالت رسانه ملی محسوب می شود و انتظار می رود صداوسیما برای این منظور سرمایه گذاری وسیع و جدّی ای داشته باشد. در عین حال به نظر می رسد هنر رسانه ملی این است که مقابله با سبک زندگی غربی و اشاعه سبک زندگی اسلامی را در رگ ها و مویرگ های رسانه جاری و ساری کند و مانند روح به کالبد همه برنامه ها بدمد. به بیان واضح تر، موضوع سبک زندگی، موضوعی نیست که بتوان با آن فقط به صورت نقطه ای روبرو شد.

ارائه تصویر درست از توانمندیها و پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران توسط صداوسیما باید چگونه انجام شود؟

 فکر می کنم در این زمینه هیچگاه حق نظام به درستی ادا نشده است. نه فقط در صداوسیما بلکه در همه رسانه ها. به بیان دیگر، هنوز بخش قابل توجهی از توفیقات یا پیشرفت های نظام جمهوری اسلامی به صورت هنرمندانه برای مردم تشریح نشده است. همین کم کاری موجب شده تا رسانه های معارض انقلاب فرصت سیاه نمایی و دروغ پردازی علیه نظام را پیدا کنند. برای جبران، به نظر می رسد اولاً مسلط کردن گفتمان واقع بینی در برنامه ها ضروری است. تسلط این گفتمان، زمینه مواجهۀ متوازن و متعادل با نقاط قوت و ضعف نظام را مهیّا می کند و به ویژه جلوی بزرگ نمایی نقاط ضعف را می گیرد. ثانیاً لازم است مستمراً چندین خط تولید قوی خصوصاً در عرصه مستندسازی البته با کمک دستگاه های نظام شکل بگیرد تا ابعاد و زوایای گوناگونی از پیشرفت‌های کشور را به مردم نشان دهند.

نظر شما درباره افزایش شبکه های صداوسیما در حوزه های استانی، ورزشی، بهداشت، اقتصاد، فرهنگ، طنز و… چیست؟ آیا صداوسیما باید فقط به دنبال افزایش کمی باشد و یا به کیفیت کار نیز توجه کند؟

 به نظر می رسد گسترش شبکه ها با انگیزه تنوع بخشی به برنامه ها و پاسخگویی به نیازهای مختلف مخاطب،   فی نفسه کار خوبی است لکن یک شرط اساسی دارد و آن، امکان تأمین برنامه های کیفی بر اساس اهداف و موازین ارزشی است. مادام که این شرط وجود داشته باشد تکثیر شبکه ها مفید است. از طرف دیگر، باید مراقب بود تعدّد شبکه ها و در نظر گرفتن سلایق گوناگون، دریافت پیام های اصلی رسانه ملی در امور حیاتی اعم از فرهنگی، سیاسی و اقتصادی توسط مردم را مختل نکند.

به نظر شما، صداوسیما در فضای رقابت با رسانه های گوناگون از جمله رسانه های ماهواره ای چه رویکردی را باید در نظر داشته باشد؟

در گفتمان انقلاب اسلامی، رقابت رسانه ای زمانی مشروع و مقبول است که محکمات و مسلمات ارزشی کاملاً رعایت شود. طبیعی است، رسانه وابسته به انقلاب اسلامی به هر قیمتی به دنبال افزایش مخاطبان خود نیست؛ از طرف دیگر، مزیّت های منحصر بفردی دارد که می تواند با تکیه بر آنها، همچنان از تمامی رسانه های به اصطلاح رقیب یا شبه رقیب سبقت بگیرد و کار آنها را کساد کند.

صداوسیما در حوزه اطلاع رسانی شفاف، سریع و دقیق از تحولات داخلی و خارجی باید چه معیارهایی را در نظر بگیرد؟

مهم ترین معیارها را خودتان در سوال بیان نمودید. صحّت، دقّت، وضوح و سرعت به ویژه با ملاحظه نیازها و علایق حقیقی مخاطب، آن هم در تراز ملّی، و همچنین رعایت مصالح عمومی، معیارهای مهمی هستند که هرگونه اطلاع رسانی باید مطابق آنها صورت بگیرد. البته همانطور که اشاره کردم، در نظر گرفتن نیازهای واقعی مردم و منظور کردن تراز ملّی در اطلاع رسانی بسیار مهم است. نباید توقع داشت صداوسیما در امر اطلاع رسانی فقط نیازها یا مطالبات عده خاصی را دنبال کند یا منافع و مصالح عمومی را قربانی اغراض جناحی کند. توجه داشته باشید، چه بسا یکی از مهم ترین دلایل انحصاری شدن رسانه ملی در قانون اساسی، خارج کردن صداوسیما از سلطه جناح ها و جریانات سیاسی، و کمک به برقراری عدالت رسانه ای باشد؛ چیزی که امروز برخی از گروه های سیاسی آن را   برنمی تابند.

مدیر آینده صداوسیما باید در چه حوزه هایی ورود جدی تری داشته باشد تا ضعف های موجود در حوزه رسانه ملی را برطرف نماید؟

مدیریت صداوسیما همواره با پیچیدگی هایی روبرو بوده است لذا نباید تصور کرد اداره صداوسیما کار ساده ای است. به لطف الهی، رئیس جدید سازمان صداوسیما، علاوه بر سابقه طولانی و موفق در رسانه ملی، از توانائی فکری و مدیریتی بالایی برخوردار است بنابر این، باید منتظر بود در سال های آینده تحولات مهمی در رسانه ملی رخ دهد. به نظر حقیر، صداوسیما باید دائماً خود را در خط مقدم جبهه انقلاب اسلامی ببیند و در این جهت برنامه ریزی کند در عین حال، راه اندازی کانون های بزرگ تولیدی خصوصاً در خارج از صداوسیما، تقویت سازمان در زمینه مهندسی پیام و همچنین حضور قوی در فضای مجازی می تواند مهم ترین عرصه های کاری سازمان صداوسیما طی سال های آینده به شمار آید.

_________________________

مشرق نیوز