پژوهشگر و مدرس فلسفه سیاسی و مطالعات فرهنگی و تمدنی
بسم الله الرحمن الرحیم
کُنش سیاسی از نوع اصلاح‌گرایانه، لازمه حرکت انقلاب اسلامی و نظام برآمده از آن می‌باشد و اختصاصی به جریان یا حزب سیاسی خاصی ندارد. همه علاقمندان به انقلاب با هر پایگاه فکری و گرایش سیاسی‌ای می توانند با رویکرد اصلاحی به انقلاب و نظام بنگرند و در این جهت گام بردارند و کسی نمی تواند به نام دفاع از انقلاب و نظام، رویکردها یا گام های اصلاح‌گرایانه را محدود کند. با این حال، مساله اینجاست که هرگونه کُنش سیاسی برای اصلاح، حتی اگر به نام اصول‌گرایی صورت گیرد، لزوماً صادقانه نیست و هستند افرادی که با لباس اصلاح و در همسویی دانسته یا نادانسته با خصم انقلاب، تیشه به ریشه انقلاب اسلامی زده و در جدول براندازی نظام بازی می‌کنند. از سوی دیگر، حرکت‌های اصلاح گرایانه هر قدر دلسوزانه باشد، تحقق‌بخش نیت عاملان آنها نیست و می تواند به ضد خود تبدیل گردد. به نظر می رسد سلامت و سودمندی حرکت‌های اصلاحی در ایران، نیازمند تامین حداقل پانزده خصیصه و ویژگی زیر است:
یک. به جمهوریت نظام و رأی و تصمیم اکثریت مردم احترام بگذارد.
دو. اسلام را به عنوان روح حاکم بر ملت-دولت ایران و مقوه محرکه ملت ایران پاس بدارد.
سه. استقلال کشور را صیانت کند و جلوی مداخله و نفوذ مستقیم یا غیر مستقیم بیگانه در مقدرات کشور را سد کند.
چهار. آزادی‌های فردی، حقوق اجتماعی مردم و موازین اخلاقی را به تمامه رعایت کند و هدف را توجیه‌گر وسیله نداند.
پنج. عدالت اجتماعی را به منزله خون در رگ های جامعه و عنصر حیابخش کشور قلمداد نموده و به تحقق حداکثری آن ملتزم باشد.
شش. به قانون اساسی به عنوان میثاق ملی و محقق‌کننده اراده ملت ایران در جمیع مفاد آن مومن باشد.
هفت. از رهبری معظم انقلاب و هدایت های او به مثابه تضمین بخش جمهوریت و اسلامیت نظام پاسداری کند.
هشت. انسجام ملی در عین وجود تنوع و تکثر در نظرات، سلایق و ذائقه‌ها را رمز حیات نظام بداند و از ایجاد هرگونه شکاف اجتماعی جلوگیری نماید.
نه. فراهم نمودن بستر مشارکت سیاسیِ حداکثری در چارچوب قانون را حافظ جمهوریت و اسلامیت نظام قلمداد کند و باب انحصارگرایی را به روی خود و یارانش ببندد.
ده. سرزمین ایران و ملت شریفش را پاره تن خود بداند و کوچک‌ترین گزند به آن را حرام تلقی کند.
یازده. از دروغ بافی، تحریف ( کم و زیاد کردن ) واقعیت ها و بازی با افکار عمومی با هدف پیروزی بر رقیب و دست یابی به قدرت پرهیز نماید.
دوازده. منافع ملی و مصالح عمومی را بر منافع سیاسی خود و یاران یا هم‌حزبی‌هایش مقدم بدارد.
سیزده. قانون گرایی و برابری همگان در برابر قانون را حتی اگر به زیان خود، یاران و هم‌حزبی هایش باشد سرلوحه همه کنش‌های اجتماعی و سیاسی‌اش در نظر بگیرد.
چهارده. خوشی و آرامش مردم و بهره‌مندی عموم مردم از زندگی‌ای تهی از فقر، محرومیت و عقب ماندگی را یک اصل غیرقابل خدشه بداند.
پانزده. ضمن التزام به عقلانیت، آغوش خود را به روی نقدهای مشفقانه و عالمانه که لازمه مانایی عقلانیت است، باز نگهدارد.
رضا غلامی
۱۲ شهریور ۱۴۰۲
انتشار یافته در روزنامه فرهیختگان، ۱۸ شهریور ۱۴۰۲